มาดูกำหนดเกณฑ์การตรวจสอบและวิธีการตรวจสอบผลทุเรียนแก่กัน

การตรวจพินิจลักษณะภายนอกของผลทุเรียนแก่จะมีลักษณะดังนี้

1. ขั้วผลแข็งและสีเข้มกว่าปกติ เมื่อสัมผัสผิวขั้วผลจะรู้สึกสากมือบริเวณรอยต่อระหว่างขั้วผลกับก้านผลซึ้งเรียกว่าปลิงมีลักษณะบวมใหญ่ขึ้น

2. ปลายหนามแห้งสีน้ำตาล ร่องโคนหนามห่าง เมื่อบีบปลายหนามเข้าหากันจะรู้สึกว่ามีความยืดยุ่นมาก

3. สังเกตเห็นรอยโคนหนามทุเรียนเป็นแนวยาวสีน้ำตาลบริเวณกลางพูได้ชัดขึ้น ยกเว้นพันธุ์ก้านยาว

4. สีเปลือกจะเปลี่ยนจากสีเขียวสดเป็นสีเขียวปนน้ำตาลหรือสีเขียวแกมเทา

การชักตัวอย่างเพื่อตรวจวิเคราะห์น้ำหนักเนื้อแห้งของทุเรียน

การเตรียมรุ่นสำหรับการชักตัวอย่างผลทุเรียนที่รับเข้าแต่ละครั้งประกอบด้วยผลทุเรียนจากหลายรุ่นที่ระบุมาจากผู้ผลิตหลายรายให้พิจารณาแต่ละรุ่นแยกกัน

ตารางปริมาณตัวอย่างที่ต้องเก็บเพื่อรวมเป็นตัวอย่างบัลก์

น้ำหนักของรุ่น (kg)	น้ำหนักรวมทั้งหมดของตัวอย่างขั้นต้น (kg)
สูงสุด 200	10
201-500	20
501-1000	30
1001-5000	60
มากกว่า 5000	100 (ขั้นต่ำ)

หมายเหตุ : ในกรณีผลทุเรียนขนาดใหญ่มากกว่า 2 kg ตัวอย่างขั้นต้นต้องประกอบด้วยอย่างน้อย 5ผล

ISO 874-1980. Fresh fruits and vegetables — Sampling.

การเตรียมตัวอย่างบัลก์หรือตัวอย่างลดขนาด

เนื่องจากการตรวจวิเคราะห์น้ำหนักเนื้อแห้งของทุเรียนเป็นการตรวจสอบแบบทำลาย จึงเตรียมตัวอย่างลดขนาด โดยลดขนาดตัวอย่างบัลก์ โดยพิจารณาเลือกผลทุเรียนที่มีความเสี่ยงว่ามีความแก่ไม่เป็นไปตามมาตรฐานด้วยการตรวจพินิจลักษณะภายนอกของผลทุเรียนตามวิธีการขั้นต้น

ชักทุเรียนจำนวน 2 ผลจากนั้นนำตังอย่างจำนวน 1 ผลไปตรวจวิเคราะห์หาน้ำหนักแห้งของทุเรียน (ส่วนที่เหลือ 1 ผลเก็บไว้ตรวจวิเคราะห์เพิ่มเติมในกรณีผลทุเรียนลูกแรกน้อยกว่าเกณฑ์)

วิธีการตรวจสอบผลทุเรียนแก่

โดยใช้วิธีการวิเคราะห์ 2 วิธี

1. วิธีวิเคราะห์น้ำหนักเนื้อแห้งของทุเรียนโดยใช้ตู้อบรมร้อน

นำตัวอย่างผลทุเรียนมาผ่าแนวขวาง ความหนาชิ้นละ 2.5 cm ตัดเอาเนื้อจากทุเรียนทุกพูมาหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ ขนาด 1mmx1mmx5mm คลุกเคล้าให้เข้ากันใส่ภาชนะ 10g ต่อผล

ใส่ภาชนะให้สม่ำเสมอ นำไปอบแห้งโดยใช้ตู้อบรมร้อนที่อุณหภูมิ 70 องศาเป็นเวลา 48ชั่วโมงจนน้ำหนักคงที่

คำนวณหาเปอร์เซ็นน้ำหนักเนื้อแห้งจากสูตรคำนวณ

DM (%) = m2x100

m1

เมื่อ DM คือ น้ำหนักเนื้อแห้ง เป็นเปอร์เซ็นต์

m1 คือ น้ำหนักก่อนอบ เป็น g

m2 คือ น้ำหนักหลังอบ เป็น g

2. วิธีวิเคราะห์น้ำหนักเนื้อแห้งของทุเรียนโดยใช้ไมโครเวฟ

นำตัวอย่างผลทุเรียนมาผ่าแนวขวาง ความหนาชิ้นละ 2.5 cm ตัดเอาเนื้อจากทุเรียนทุกพูมาหั่นเป็นชิ้นเล็กๆขนาด 1mmx1mmx5mm คลุกเคล้าให้เข้ากันหรือใช้เครื่องบดสุ่มชั่งเนื้อทุเรียนใส่ภาชนะ 10g ต่อผล

(กรณีใช้จานกระดาษเป็นภาชนะให้นำไปอบเพื่อไล่ความชื้นโดยใช้ตู้อบไมโครเวฟก่อน จนกว่าน้ำหนักจานกระดาษคงที่ กรณใช้แก้วไม่ต้องอบเพื่อไล่ความชื้น)

ใส่ภาชนะให้สม่ำเสมอ นำไปอบแห้งโดยใช้ตู้อบไมโครเวฟที่ระดับต่ำ (low level) ครั้งละ 2-3 นาทีจนน้ำหนักคงที่ (เนื้อทุเรียนต้องไม่ไหม้)

เกณฑ์การกำหนดน้ำหนักเนื้อแห้งของทุเรียนสำหรับแต่ละพันธุ์

พันธุ์ทุเรียน	น้ำหนัก
หมอนทอง	32%
กระดุมทอง	27%
ชะนี	30%
พวงมณี	30%

การประเมินความแก่และคุณภาพทุเรียน

1. ดูจำนวนวันหลังการผสมเกสร

- กระดุมทอง 90-100 วัน

- ชะนี 110-120 วัน

- ก้านยาว 120-127 วัน

- หมอนทอง 120-127 วัน

2. หรือดูผลร่วงหรือ

3. ซิมน้ำที่ก้านผล

4. การเคาะเพื่อฟังเสียงผลทุเรียน

5. ดูลักษณะผล ร่องหนามแยกมีสีน้ำตาล ปลายหนามแห้งฐานหนามกว้างแบนมีก้านแข็ง

มกษ. 3-2546 มาตรฐานสินค้าเกษตร เรื่อง ทุเรียน